De Bioweek is het uitgelezen
moment om even stil te staan bij de ecologische voetafdruk van de wijnbouw, helaas
nog steeds één van de meest milieubelastende takken van de landbouw (die toch al niet uitblinkt in
duurzame productiemethodes). Biowijn ontstond als een gezonde tegenreactie
met een lastenboek dat vooral aandacht heeft voor bodem en biodiversiteit. Voor
sommigen was dit te rationeel en dus kregen we er de biodynamische wijn van de aanhangers
van Rudolf Steiner (1861-1925) bovenop. Voor bio en biodynamie kwamen er certificaten
en recentelijk een erkenning door de EU.
 |
| Antonio Lopes Ribeiro & zoon (Casa de Mouraz, Dão Portugal) |
Aangezien dit alles voor sommigen nog niet ver genoeg ging zagen de afgelopen
jaren de zogenaamd “natuurlijke wijnen” het licht. Een omschrijving die polariseert : begin over
natuurlijke wijnen en binnen de korste keren heb je twee kampen. Ook in mijn
eigen omgeving tel ik enkele overtuigde aanhangers van natuurlijke wijn en
niets dan natuurlijke wijn. Wat is nu de aantrekkingskracht van deze wijnen ?
1) simpelweg de briljante benaming : wie kan er nu niet voor “natuurlijke wijnen” zijn ?
2) het gaat ontegensprekelijk om zeer expressieve wijnen : aroma’s spatten uit het glas. Ongewone aroma’s soms : natuurlijke wijnen die eerder naar bier of cider refereren zijn geen uitzondering, florale aroma’s komen in concentraties die je enkel van zeepproducten kent en als het over animale aroma’s in een natuurlijke wijn mag je gerust de gemiddelde stal voor de geest halen.
1) simpelweg de briljante benaming : wie kan er nu niet voor “natuurlijke wijnen” zijn ?
2) het gaat ontegensprekelijk om zeer expressieve wijnen : aroma’s spatten uit het glas. Ongewone aroma’s soms : natuurlijke wijnen die eerder naar bier of cider refereren zijn geen uitzondering, florale aroma’s komen in concentraties die je enkel van zeepproducten kent en als het over animale aroma’s in een natuurlijke wijn mag je gerust de gemiddelde stal voor de geest halen.
 |
| "Orange Wines" zoals deze traminer met hun overdadige florale aroma's en tannines zijn "an acquired taste" |
De afgelopen maanden kreeg ik op Prowein en Vinitaly
enkele uitstekende, zogenaamd natuurlijke wijnen te proeven. “Zogenaamd”
want hier knelt het schoentje : een lastenboek of certificaat voor
natuurlijke wijnen is onbestaande wat wijnschrijver Michel Bettane tot de
uitspraak verleidde dat “vin naturel” niet meer dan een marketingterm is. De
wijnwereld lijkt op dit moment trouwens totaal verdeeld over het fenomeen met
op Twitter bijna religieuze twisten tussen aanhangers als @alicefeiring en @jamiegoode (Wine Anorak) enerzijds en
critici zoals Michel Bettane, Robert Parker en @robertjoseph (Wine Thinker) anderzijds. Twisten
die wellicht deels worden uitgelokt door de ietwat superieure en exclusieve houding van de vurige fans die graag neerbuigend doen over alle wijnen die niet natuurlijk zijn. De meeste beweren trouwens niets
anders meer naar binnen te krijgen. Er lijkt bij sommigen
niets minder dan een fysieke afweerreactie in het spel tegen het chemische en industriële spul dat de niets vermoedende gastheer hen voorschotelt. Een zeer intrigerend oenologisch
en sociologisch verschijnsel dus en de moeite om eens uit te zoeken wat die typische
eigenschappen van natuurlijke wijn dan wel mogen zijn.
Wat daarbij vaak terugkomt is non-interventionisme
: zo weinig mogelijk tussenkomen (!) Niet filteren of klaren, niet toevoegen van additieven (zoals sulfiet)
of kunstgisten, geen omgekeerde osmose, cryo-extractie, flashpasteurisatie,
micro-oxygenisatie (hallo Michel Rolland?) en wat al niet. Meer en meer grijpt
men ook terug naar voorouderlijke methodes zoals amforen en dumpt men de moderne techniek. Kortom : intuïtie boven technische vooruitgang, gevoel boven
ratio.Maar de proof is nog altijd in de pudding en dus trokken we in Düsseldorf en Verona op onderzoek. Vooral in de grensstreek tussen Italië en Slovenië (Friuli, Venezia-Giuli, Goriska Brda) en in Oostenrijk lijkt men deze specialisatie goed te beheersen. O.a. Radikon, Cotar en Gsellmann imponeerden op Prowein en/of Vinitaly met hun natuurlijke wijnen.
Helaas moesten we toch ook weer vaststellen dat een aantal mindere goden zich niet generen om foutieve wijnen op de markt brengen. De soms wat giftige @robertjoseph haalt uit : "Wines with these and other faults do not reflect their soil any more than a rotten fish reflects the flavour of the sea (...) They simply illustrate incompetence and a failureto tell vinous wrong from right".
Ik ben hoedanook bijzonder geïntrigeerd door deze
avantgardebeweging. Of de wijnliefhebber
uiteindelijk voor troebele “orange wines” zal vallen moet de toekomst uitwijzen.
Alleszins beïnvloedt deze beweging de volledige wijnbouwwereld door vragen te
stellen over de plaats van autochtone (wilde) gisten in het wijnmaken. Of over waar
de grens ligt voor oxidatieve en animale aroma’s. Zoals dezelfde @WineThinker
van daarnet opmerkt “I like horses. I do not like wines that smell of horseshit”.
Op dit moment hebben we enkele natuurlijke wijnen in het Tinto-gamma
(o.a. de cuvée “Nature” van Domaine Fondrèche) maar
aangezien de techniek naar mijn aanvoelen nog niet op punt staat geef ik de voorkeur aan gecertificeerde
biologische of biodynamische wijnen met beperkte sulfietdosering. Niet iedereen
heeft een goede bewaarruimte en we pokeren liever niet met uw
zuurverdiende centen. Op zaterdag 8 juni (van 13u30 tot 17u) laten we u enkele gecertificeerde biologische
en biodynamische wijnen proeven : o.a. de zeer pure Chinons van FabriceGasnier, enkele wijnen van Gsellmann (Burgenland, Oostenrijk) en de Dão-wijnen
van Casa de Mouraz (Portugal). Wees welkom.
